Бүген Казан (Идел буе) федераль университетында Мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитетының һәм комитет каршындагы эксперт советының күчмә утырышында илнең иң зур югары уку йортын үстерү программасын гамәлгә ашыру мәсьәләләре буенча фикер алыштылар, шулай ук вөҗдан иреге һәм дини берләшмәләр турындагы республика законына үзгәрешләр кертү турындагы закон проектын карадылар. Моннан тыш, Дәүләт Советы депутатлары РФ Хөкүмәте Рәисе Михаил Мишустинга вакытыннан алда пенсиягә хокукы булган педагог хезмәткәрләр исемлеген киңәйтү тәкъдиме белән мөрәҗәгать итәргә ниятли.

К(П)ФУ ның икътисадый һәм стратегик үсеш мәсьәләләре буенча проректоры Марат Сафиуллин билгеләп үткәнчә, Казан университеты, гомумән алганда, 2022 елда куелган барлык бурычларны гамәлгә ашырган, өстәвенә, югары уку йортларының дөнья рейтингларында 48 пункт өстәлгән. Илнең иң эре эш бирүчеләрен берләштергән HeadHunter компаниясе версиясе буенча, К(П)ФУ Россиянең иң яхшы югары уку йортлары рейтингында 6 нчы урында тора.

Университет инженерлык кадрларын әзерләү планында да югары нәтиҗәләргә ирешкән. «Әле кичә генә КФУның «Кибер Авто Тех» инженерлык мәктәбе эше нәтиҗәләре буенча илдәге иң яхшыларның берсе дип табылды, - дип сөйләде Марат Сафиуллин, - әлеге проектны без КАМАЗ белән бергә гамәлгә ашырабыз. Университет 348 млн. сумнан артык грант алачак». «Кибер Авто Тех» сәнәгать мәктәбе эшчәнлеге озак сроклы инженерлык фронтирларын: «интеллектуаль автомобиль», «түбән углерод эзе булган автомобильләр», «интеллектуаль җитештерү технологияләрен» хәл итүгә юнәлтелгән. Моннан тыш, инженерлык мәктәбе кысаларында киләчәк инженерлык кадрларын әзерләүнең яңа моделен төзүдә зур эш алып барыла.

Хәзерге вакытта гамәлгә ашырыла торган стратегик проектлар арасында Марат Сафиуллин сәламәтлекне саклау буенча геннарга кагылышлы технологияләр үсешен, катламнарның нефть бирүен арттыра торган углеводородлар өчен үзебезнең катализаторларны синтезлау эшләрен билгеләде (бу өлкәдә КФУның геология һәм нефть-газ технологияләре институты доценты Ирек Мөхәммәтдинов Россия президенты премиясе белән бүләкләнде), материалларның цифрлы геномикасына (материаллауда цифрлы технологияләр өлкәсендә эшләнмәләр, электроника һәм медицина өчен нано- һәм математикаллар синтезлау) һ.б.

Университет эшендә, Марат Сафиуллин әйтүенчә, технопарклар булдыруга зур акцент ясалачак, чөнки "хәзер тикшеренүләр өчен генә түгел, ә беренче чиратта конкрет карарлар, гамәлгә ашырылган проектлар кирәк".  Сүз өч технопарк турында бара: беренчесе, сәнәгать дизайны өлкәсендә, инде төзелеп килүче дизайн һәм киңлекләр сәнгате институты базасында гамәлгә ашырыла, тагын икесе - «Кибер Авто Теха» һәм биомедицина базасында.

2023 елга планнарда - Каһирәдә (Мисыр) һәм Шымкентта (Казахстан) К(П)ФУ филиалларын ачу. «Безнең инде бизнес партнерларыбыз һәм кызыксынучы инвесторлар бар, - диде К(И)ФУ проректоры, - башта һәр филиалга 300 гә якын студент кабул итәргә планлаштырабыз».

Гуманитар өлкәгә килгәндә, якын арада К(П)ФУ базасында "Россия - мөмкинлекләр иле" проекты кысаларында төбәк компетенцияләр үзәген ачу планлаштырыла.

Депутатлар, Казан университетының республиканың социаль-икътисадый үсешенә зур өлеш кертүен билгеләп үтеп, тәкъдимнәр белән чыктылар. Депутат Илшат Әминов күп өлкәләрдә, шул исәптән журналистикада да, бүген белгечләр өчен квалификация таләпләре тиз үзгәрүенә, җитди технологик осталык таләп ителүе хакында әйтте. Димәк, әлеге таләпләр уку планнарына һәм югары уку йортлары программаларына тизрәк керүгә ирешергә кирәк. Бу мәсьәлә эшкә алынды.

Бүген комитет утырышында депутатлар вөҗдан иреге турында һәм дини берләшмәләр турында республика законының 6 статьясына үзгәрешләр кертү хакында закон проекты турында фикер алыштылар. Депутат Александр Славутский документны тәкъдим итеп билгеләп үткәнчә, закон проекты республика законнарын федераль законнарга туры китерү зарурлыгына бәйле рәвештә эшләнгән.

Аерым алганда, федераль законнарга дини белем бирү оешмаларына федераль дәүләт таләпләре нигезендә аспирантурада фәнни һәм фәнни-педагогик кадрлар әзерләү программаларын гамәлгә ашыру хокукы бирә торган үзгәрешләр кертелде. Шундый ук үзгәрешләр республика законына да кертелә.

Профильле комитет әгъзалары тәрбия эшләре һәм балалар иҗтимагый берләшмәләре белән хезмәттәшлек буенча директор киңәшчеләренә һәм балалар бакчаларында туган телләрне  һәм чит телләрне өйрәтү буенча тәрбиячеләренә вакытыннан алда пенсиягә хокук бирергә тәкъдим итә. Дәүләт Советының Россия Хөкүмәте Рәисе Михаил Мишустинга юлланган мөрәҗәгате проекты профильле комитет тарафыннан әзерләнде һәм парламентның якындагы утырышында каралачак.

Моның өчен эш стажына исәпләнелә торган Вазыйфалар һәм учреждениеләр исемлегенә үзгәрешләр кертү таләп ителә. Бу эш балалар учреждениеләрендә педагогик эшчәнлек алып баручы затларга картлык буенча хезмәт пенсиясен вакытыннан алда билгеләү хокукы бирә.

Мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты рәисе урынбасары Людмила Рыбакова билгеләп үткәнчә, быелның сентябреннән Россиянең 45 төбәгендә балалар иҗтимагый берләшмәләре белән тәрбия һәм үзара хезмәттәшлек буенча мәктәп директорының киңәшчесе вазифасы кертелгән, ә 2023/2024 уку елыннан мондый белгечләр бөтен ил буенча мәктәпләрдә һәм һөнәри белем бирү оешмаларында, шул исәптән Татарстанда да пәйда булачак.

Мәктәп директорының балалар иҗтимагый берләшмәләре белән элемтә һәм тәрбия буенча киңәшчесе вазифасы педагогик хезмәткәрләргә карый. Шул ук вакытта бу белгечлек Россия Хөкүмәтенең расланган карары нигезендә вакытыннан алда пенсиягә хокукы булган педагогик кадрлар исемлегендә каралмаган. Димәк, алар 25 ел педагогик стаждан соң иминият пенсиясенә дәгъва итә алмаячак.

Татарстанда хәзерге вакытта 1411 гомуми белем бирү оешмасы һәм 98 һөнәри белем бирү учреждениесе эшли, димәк, бу мәсьәлә яңа вазыйфадаэшли башлаучы 1509 педагог өчен актуаль булачак. Ә киңәшчеләр составының, мөгаен, күпмедер педагогик стажы булган педагоглар арасыннан формалашачагын исәпкә алып, вакытыннан алда пенсиягә хокукны югалту гаделсезлек булачак.

Шундый ук проблема балалар бакчаларында туган һәм чит телләрне укытучы тәрбиячеләрдә дә барлыкка килә. Расланган Вазыйфалар исемлегендә «Тәрбияче» исеме бар, әмма Татарстанның һәм кайбер башка регионнарның мәктәпкәчә белем бирү оешмаларының штат расписаниеләрендә «Тәрбияче» вазифасы белән параллель рәвештә «Рус телен өйрәтү буенча тәрбияче», «Туган телне өйрәтү буенча тәрбияче» һәм «Чит телләрне өйрәтү буенча тәрбияче» вазыйфалары да расланган.

Хәзерге вакытта Россиянең социаль фонды әлеге вазыйфаларда эшләү чорларын вакытыннан алда пенсия белән тәэмин итү өчен махсус иминият стажына кертми. Вакытыннан алда иминият пенсиясенә хокук билгеләү турындагы мәсьәләне хәл итү өчен педагогик хезмәткәрләр судка мөрәҗәгать итәргә мәҗбүр.

Людмила Рыбакова билгеләп үткәнчә, бу мәсьәлә беренче тапкыр "Мәрхәмәт - Милосердие" депутат берләшмәсе үткәрә торган "Хатын-кыз игътибары" кайнар линиясе барышында яңгыраган. Депутатларга татар телен өйрәтү буенча тәрбияче булып эшләгән чорлары (шулай ук туган яки чит ил) ташламалы стажга санамаган Мамадыш  педагоглары мөрәҗәгать иткән.

Дәүләт Советы депутатлары Михаил Мишустинга тәрбия эшләре һәм балалар иҗтимагый берләшмәләре белән хезмәттәшлек буенча директор  киңәшчесе вазыйфасын Вазыйфалар исемлегенә кертергә, «Рус теленә өйрәтү буенча тәрбияче», «Туган телгә өйрәтү буенча тәрбияче» һәм «Чит телләргә өйрәтү буенча тәрбияче» вазыйфаларының «Тәрбияче» вазифасының тәңгәллеген билгеләү мәсьәләсен хәл итәргә тәкъдим итә. "Бу исә кече яшьтән үк балаларның туган теленә өйрәтү юлы белән илебезнең тел күптөрлелеген саклап калуга һәм үстерүгә ярдәм итәр иде ", - диелә Мөрәҗәгатьтә.

Комитет утырышы алдыннан депутатлар Советлар Союзы Герое, Ленин премиясе лауреаты Муса Җәлилнең тууына  117 ел тулу  уңаеннан танылган татар шагыйренең университет ишегалдында урнаштырылган бюстына чәчәкләр салдылар.  

Утырыш кысаларында Мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты рәисе Айрат Зарипов «Татарстан Республикасы мәгарифен үстерү институты» өстәмә һөнәри белем бирү дәүләт мәгариф учреждениесе ректоры Людмила Ногмановага комитет каршындагы эксперт советы составында уңышлы эшләве өчен ТР Дәүләт Советы Рәисенең Рәхмәт хатын тапшырды.

.