«Иделне сәламәтләндерү» федераль проекты илнең төп су артериясенең экологик торышын яхшырта ала, дип саный депутатлар

2023 елның 5 июле, чәршәмбе, 13:17

Бүген Экология, табигатьтән файдалану, агросәнәгать һәм азык-төлек сәясәте комитетының һәм Комитет каршындагы Экспертлар советының күчмә уртак утырышы булды, анда парламентарийлар Татарстан территориясендә «Волганы сәламәтләндерү» федераль проектын гамәлгә ашыру мәсьәләләре буенча фикер алыштылар. Моннан тыш, депутатлар республиканың Экологик һәм Җир кодексына, шулай ук органик продукция җитештерүне үстерү һәм ветеринария эше турындагы республика законнарына үзгәрешләр кертү турындагы закон проектларын карадылар.

«Волганы сәламәтләндерү» илкълщм проекты - төп һәм капитал таләп итүче федераль проектларның берсе. Татарстан буенча 2024 елга кадәр бу юнәлеш буенча финанслауның гомуми күләме 22,3 млрд.сум тәшкил итә, шул исәптән 15,5 млрд. сум - федераль бюджеттан. Проектның төп максаты –пычрак юынтык суларны киметү хисабына илнең төп су артериясенең экологик торышын яхшырту. Моның өчен Татарстан территориясендә 13 чистарту корылмасын төзү һәм реконструкцияләү һәм әйләнә-тирә мохиткә һәм Идел елгасына куркыныч тудырган 2 объектны бетерү планлаштырыла.

Әлеге бурычның республикада ничек тормышка ашырылуы белән депутатлар Казан мисалында җентекләп таныштылар, комитет утырышына кадәр ләм кырларын рекультивацияләү процессы белән таныштылар һәм канализациянең биологик чистарту корылмаларында булдылар. Биредә 2021 елдан балчык ултырмасын эшкәртү проекты кертелә, аның максаты - алга таба кулланырга яраклы зарарсызланган продукт алу.

Хәзерге вакытта балчык кырларын рекультивацияләү дәвам итә. 

"Бүген иң мөһиме – Иделгә эләгүче юынтык суларны чистарту, – дип ассызыклады Экология, табигатьтән файдалану, агросәнәгать һәм азык-төлек сәясәте комитеты рәисе Азат Хамаев, журналистлар белән аралашканда, – статистика буенча, зур шәһәрләрнең чистарту корылмаларының бик аз проценты гына санитар нормаларга туры килә. Казан чистарту корылмаларын реконструкцияләү проектын ике этапта тормышка ашыру планлаштырыла: беренчесе быел тәмамлана, икенчесе – 2024 елда. Шуннан соң без Казанның чистарту корылмалары юынтык суларны чистартуның расланган нормативларына туры киләчәген гарантияли алачакбыз».

2019-2024 елларга Республикада үзәкләштерелгән су агызу системаларының чистарту корылмаларын төзү һәм реконструкцияләү буенча региональ программа инвестицияләренең гомуми күләме 13 млрд. сумнан артык, шул исәптән федераль бюджеттан – 8 млрд. сумнан артык. 2019-2021 елларда Татарстанда 12 чистарту корылмасы төзелгән һәм реконструкцияләнгән.

Республиканың Экология һәм табигый ресурслар министры урынбасары Егор Тарнавский билгеләп үткәнчә, сусаклагыч акваторияләрендә суга баткан  кораблар да елга өчен зур зыян һәм куркыныч тудыра. "Россия Табигать министрлыгы баткан корабларны күтәрү буенча безнең пилот проектны хуплады, объектларның өстенлекле исемлеге билгеләнде, Россиянең диңгез һәм елга флоты техник документация әзерли. Суд карары буенча барлыгы 75 баткан объект күтәрелергә тиеш", - дип хәбәр итте коллегаларына Экология һәм табигый ресурслар министры урынбасары.

Егор Тарнавский су объектларының пычрануының төп факторларының берсенә – авыл хуҗалыгы предприятиеләреннән диффуз агынтыларга тукталды, аларның иң зур куркынычын терлекчелек агынтылары тәшкил итә. "Мондый агынтыларны булдырмау өчен бер вариант  – тирес саклау өчен махсус лагуналар оештыру, – дип билгеләп үтте экология министры урынбасары, – шулай ук су объектлары ярлары буйлап саклагыч урман полосалары булдыру да нәтиҗәле ысул була ала". «Волганы сәламәтләндерү» федераль проекты кысаларында Татарстан территориясендә мондый саклагыч урман полосаларын булдыру буенча пилот проектын гамәлгә ашыру мөмкинлеге турындагы тәкъдим Россия Табигать министрлыгы тарафыннан хупланган.

Бүген комитет утырышында республиканың Экология кодексына үзгәрешләр кертү турында закон проекты каралды. Документ зур бакланны ау ресурсларына кертә.Соңгы вакытта Татарстан Республикасы сулыкларында балык хуҗалыгына зур зыян китерә торган баклан үрчегән. Шуңа бәйле рәвештә аның санын көйләү буенча чаралар үткәрү ихтыяҗы барлыкка килгән. Депутатлар фикеренчә,  бакланны ау ресурсларына кертү әлеге эшне аңа ау ачу юлы белән җайга салырга мөмкинлек бирәчәк.

Республика Җир кодексына үзгәрешләр кертү турындагы закон проекты белән, ул шулай ук комитет утырышында каралды, социаль-мәдәни һәм коммуналь-көнкүреш объектларын урнаштыру, масштаблы инвестицион проектларны гамәлгә ашыру өчен дәүләт яки муниципаль милектә торучы җир кишәрлеген юридик затларга бирү критерийлары төзәтелә. Аерым алганда, инвестиция проектын гамәлгә ашырганда эш урыннары булдыру критерие чыгарыла, инвестицияләрнең гомуми күләме буенча критерийны шәһәр округлары һәм муниципаль районнар өчен дифференциацияләргә тәкъдим ителә. Муниципаль районнар территорияләрендә сәнәгать паркларын үстерүне стимуллаштыру максатыннан закон проекты шулай ук кирәкле инвестицияләр күләмен 15 миллион сумга кадәр киметүне тәкъдим итә.

Комитет утырышында шулай ук Экология, табигатьтән файдалану, агросәнәгать һәм азык-төлек сәясәте комитетының быелның беренче яртыеллыгындагы эше турында хисап тәкъдим ителде. Комитет бу чорда 7 утырыш үткәргән, 12 закон проекты каралган, шуларның алтысы Татарстан Республикасы Рәисе тарафыннан имзаланган һәм закон көченә ия булган, 6 закон проектын парламентның якынлашып килүче утырышында карау планлаштырыла.

Сайттагы барлык материаллар лицензия буенча тәкъдим ителә:
Creative Commons Attribution 4.0 International